O regularnych badaniach przesiewowych nie mogą zapomnieć również panowie. Wiele chorób męskich przez długi czas nie daje żadnych objawów. Im później zostaną wykryte, tym mniejsza szansa na wyzdrowienie. Często 5-minutowe badanie może uratować życie! Sprawdź, jak powinna wyglądać męska profilaktyka.

Błędne jest przekonanie, które panuje wśród wielu mężczyzn – że na badania zgłaszamy się, gdy pojawiają się dolegliwości. Tymczasem prawdą jest, że stan swojego zdrowia należy kontrolować regularnie – również wtedy, gdy czujemy się dobrze. Im jesteśmy starsi, tym kontrole powinny być częstsze, ponieważ wraz z wiekiem wzrasta ryzyko zachorowania na groźne choroby.

Badanie gruczołu krokowego

Jednym z najczęstszych nowotworów u mężczyzn jest rak gruczołu krokowego. Do czynników ryzyka zachorowania zalicza się:

  • predyspozycje genetyczne,
  • wiek (powyżej 65. roku życia dochodzi do większości zachorowań),
  • otyłość,
  • dietę bogatą w nabiał i mięso,
  • palenie tytoniu,
  • choroby przenoszone drogą płciową.

W początkowym stadium rak gruczołu krokowego nie daje żadnych objawów. Jeżeli pojawiają się jakieś dolegliwości, przypominają one łagodny rozrost stercza. Dlatego przez wielu mężczyzn są bagatelizowane, co opóźnia diagnozę i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Badanie gruczołu krokowego przeprowadza urolog. Przeprowadza się je per rectum. Polega ono na wprowadzeniu palca do odbytnicy, dzięki czemu lekarz może palpacyjnie ocenić rozmiar prostaty, jej kształt oraz strukturę. Następnym krokiem jest wykonanie badania ultrasonograficznego. Jeżeli zostaną stwierdzone jakiekolwiek nieprawidłowości, pacjent kierowany jest na dodatkowe testy.

Zaleca się, aby rozpocząć wykonywanie regularnych badań gruczołu krokowego już od 40. roku życia. Należy przeprowadzać je raz na dwa lata – lub z częstotliwością ustaloną przez lekarza.

PSA

PSA to swoisty antygen sterczowy. Jest to glikoproteina, którą wytwarza gruczoł krokowy. Jej produkcja wzrasta, gdy narząd ten objęty jest procesem chorobowym – m.in. nowotworem. Poziom PSA ocenia się w trakcie badań krwi.

Zgodnie ze standardami Europejskiego Towarzystwa Urologicznego badanie PSA zaleca się wykonywać co roku u mężczyzn po 50. roku życia. W przypadku panów obciążonych wywiadem rodzinnym (rak gruczołu krokowego u ojca lub brata) testy należy przeprowadzać od momentu ukończenia 40 lat.

Kolonoskopia

Rak jelita grubego to 3. nowotwór złośliwy u mężczyzn pod względem zapadalności. Podstawowym badaniem, które pozwala wykryć nieprawidłowości, jest kolonoskopia. W jej trakcie możliwe jest uwidocznienie zmienionych chorobowo tkanek oraz pobranie wycinków do badań histopatologicznych. Warto zaznaczyć, że rak rozwija się powoli, na bazie łagodnych polipów. Zwykle w tym czasie nie pojawiają się żadne objawy.

Zalecane jest, aby pierwsza kolonoskopia została wykonana po 50. roku życia. Badanie należy powtarzać raz na 10 lat – chyba, że lekarz stwierdzi inaczej. Co ważne – takie same zasady profilaktyki dotyczą również kobiet.

Gastroskopia

Gastroskopia do badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Zaleca się ją jako badanie przesiewowe głównie w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia nowotworu. Wskazania to m.in.:

  • palenie tytoniu,
  • wiek powyżej 45 lat,
  • wieloletnia choroba refluksowa,
  • występowanie raka żołądka w rodzinie,
  • nieprawidłowości ze strony błony śluzowej żołądka stwierdzone w badaniach mikroskopowych,
  • niedokrwistość złośliwa,
  • przebycie resekcji żołądka w ciągu ostatnich 15 lat.

Gastroskopia pozwala ocenić poszczególne struktury górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz pobrać wycinki podejrzanych tkanek do dalszych badań.

CT klatki piersiowej u palaczy

Palenie tytoniu jest istotnym czynnikiem ryzyka groźnych chorób układu oddechowego. Do najważniejszych z nich należą rak płuca oraz POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc. Z tego powodu palacze tytoniu powinni poddawać się regularnym badaniom, dzięki którym możliwe jest wykrycie zmian w płucach, gdy nie pojawiają się jeszcze żadne objawy.

Jednym z nich jest tomografia komputerowa (CT) klatki piersiowej. Badanie umożliwia ocenę miąższu płuc oraz pozwala wykryć potencjalne zmiany nowotworowe i zapalne. Jednocześnie możliwe jest obejrzenie innych elementów układu oddechowego.

Tomografia komputerowa jest wskazana:

  • kaszlącym palaczom (kaszel utrzymuje się powyżej 3 tygodni),
  • osobom w wieku 50–74 lata z konsumpcją tytoniu powyżej 20 paczkolat,
  • palaczom z dodatkowymi czynnikami ryzyka (ekspozycja zawodowa na szkodliwe substancje, rozpoznane POChP, rak płuca w najbliższej rodzinie, przebycie innego raka zależnego od tytoniu).

Obserwacje wykazały, że przeprowadzanie tomografii komputerowej u palaczy w ramach badań przesiewowych pozwala na wcześniejsze wykrycie raka płuca, a tym samym jego skuteczniejsze leczenie.