Test wodorowo-metanowy w diagnostyce SIBO

Coraz więcej osób zmaga się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, takimi jak wzdęcia, bóle brzucha, biegunki czy zaparcia. Jedną z możliwych przyczyn tych objawów może być zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim (SIBO). Szczegółowa diagnostyka pozwala na postawienie trafnego rozpoznania i wdrożenia dobrze dopasowanego leczenia. Najwięcej wiedzy na temat SIBO daje nam test wodorowo-metanowy.

Czym jest test wodorowo-metanowy?

Test wodorowo-metanowy to nieinwazyjne badanie, które umożliwia zmierzenie stężenia wodoru i metanu w wydychanym powietrzu po spożyciu określonego substratu – najczęściej laktulozy. Jest stosowany w diagnostyce zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) oraz nadmiernej kolonizacji archeonów metanogennych (IMO).

Bakterie bytujące w jelicie cienkim fermentują węglowodany, co prowadzi do produkcji gazów – wodoru i metanu. W przypadku przerostu bakteryjnego ilość tych gazów znacząco wzrasta.

Test wodorowo-metanowy jest jednym z najczęściej stosowanych testów w diagnostyce SIBO i IMO, ponieważ jest bezpieczny, łatwy do wykonania i nieinwazyjny. Badanie pozwala określić, czy dominującym problemem jest nadmiar bakterii produkujących wodór czy archeonów produkujących metan, co ma ogromne znaczenie dla dalszego postępowania.

Wskazania do wykonania testu wodorowo-metanowego

Oddechowy test wodorowo-metanowy wykonuje się przy podejrzeniu SIBO lub IMO. Objawy, które mogą być wskazaniem do badania to głównie:

• bóle brzucha,
• wzdęcia,
• przewlekłe biegunki lub zaparcia,
• odbijanie i gazy,
• uczucie przelewania w brzuchu,
• uczucie pełności w brzuchu,
• niestrawność,
• przewlekłe zmęczenie,
• bóle głowy.

Jak wygląda test wodorowo-metanowy?

Przebieg testu wodorowo-metanowego przebiega w następujących etapach:

1. Pierwszy pomiar: przed podaniem roztworu z laktulozą wykonuje się pierwszy pomiar stężenia wodoru i metanu w wydychanym powietrzu.
2. Podanie roztworu: wypicie roztworu cukru, który stanowi pożywkę dla bakterii.
3. Kolejne pomiary: w regularnych odstępach czasu (zwykle co 15-30 minut) przez 3 godziny pobierane są próbki wydychanego powietrza, aby monitorować zmiany w stężeniu gazów.

Głównym celem badania jest wykrycie znacznego wzrostu stężenia gazów w wydychanym powietrzu, co może świadczyć o nadmiernym rozroście bakterii lub archeonów w jelicie cienkim.

Podczas testu wodorowo-metanowego zalecane jest pozostanie w spoczynku. W trakcie badania mogą wystąpić bóle brzucha, wzdęcia lub luźne stolce. Aby pomiar był miarodajny i wiarygodny, konieczne jest odpowiednie przygotowanie do testu wodorowo-metanowego.

Jak przygotować się do testu wodorowo-metanowego?

Przygotowania do testu wodorowo-metanowego powinny rozpocząć się już na 7 dni przed datą planowanego badania. Obejmują zaprzestanie stosowania środków prokinetycznych i przeczyszczających oraz zawierających trimebutynę. Odstawienie leków należy skonsultować z lekarzem.

3 dni przed badaniem należy przerwać przyjmowanie probiotyków.

1 dzień przed badaniem należy:

• wdrożyć dietę ubogą w fermentujące węglowodany (zaleca się unikanie produktów takich jak rośliny strączkowe, nabiał, pełnoziarniste pieczywo, kasze, makarony, kiszonki, warzywa kapustne i owoce bogate w cukry),
• zjeść ostatni posiłek maksymalnie 14 godzin przed rozpoczęciem badania, a następnie dozwolone jest jedynie spożycie wody.

W dniu badania należy:

• umyć zęby (osoby noszące protezy powinny zrezygnować z nakładania kleju),
• wypić szklankę ciepłej wody,
• unikać aktywności fizycznej,
• nie palić papierosów i nie żuć gumy (do 2 godzin przed testem).

Osoby przyjmujące leki na stałe mogą przyjąć je w dniu badania, ale niewskazane jest stosowanie antybiotyków, leków przeczyszczających, witamin. Kwestię odstawienia leków przed testem wodorowo-metanowym należy omówić z lekarzem.

Przeciwwskazania do testu wodorowo-metanowego

Test wodorowo-metanowy nie może być wykonany u wszystkich osób. Przeciwwskazania do głównie:

• galaktozemia,
• genetycznie uwarunkowana nietolerancja laktozy,
• hipoglikemia poposiłkowa,
• antybiotykoterapia w przeciągu 4 ostatnich tygodni,
• badanie endoskopowe przewodu pokarmowego w ostatnich 4 tygodniach.

O możliwości wykonania testu wodorowo-metanowego powinien zdecydować lekarz.

Wynik testu wodorowo-metanowego przy podejrzeniu SIBO – co dalej?

Interpretacja wyników testu wodorowo-metanowego zawsze powinna być dokonana przez lekarza specjalistę, który uwzględni historię medyczną pacjenta i objawy kliniczne.  Dzięki odpowiedniej diagnozie możliwe jest wdrożenie skutecznego leczenia, a tym samym złagodzenie uciążliwych objawów i poprawa jakości życia.