Walka z otyłością może być wyzwaniem, zwłaszcza gdy organizm zdaje się opierać wszelkim wysiłkom, jakie wkładamy w utratę wagi. Wielu ludzi, którzy stosują diety, regularnie ćwiczą i dbają o styl życia, zauważa, że ich waga stoi w miejscu lub spada bardzo powoli. Taka sytuacja określana jest mianem opornej otyłości.
Z czego może to wynikać? Jednym z coraz częściej badanych czynników mających wpływ na trudności w redukcji masy ciała jest kondycja jelit, a konkretnie – równowaga mikrobiomu jelitowego, czyli zbioru mikroorganizmów zasiedlających nasz układ pokarmowy. Czy dysbioza, czyli zaburzenia mikrobiomu, może być przyczyną opornej na leczenie dietetyczne otyłości? I co najważniejsze – czy możemy sobie z tym poradzić bez konsultacji u specjalisty?
Czym jest oporna otyłość?
Oporna otyłość to rodzaj otyłości, w którym organizm opiera się typowym metodom redukcji masy ciała, takim jak diety i zwiększenie aktywności fizycznej. W takiej sytuacji masa ciała pozostaje względnie stabilna lub zmniejsza się bardzo powoli, nawet mimo odpowiednio dopasowanych działań i wysiłków. Oporna otyłość jest szczególnie frustrująca, ponieważ osoby zmagające się z tym problemem często doświadczają poczucia bezsilności i zniechęcenia, co może dodatkowo wpływać na ich zdrowie psychiczne i motywację.
Jak mikrobiom wpływa na masę ciała?
Mikrobiom jelitowy odgrywa istotną rolę w procesie metabolizmu – niektóre bakterie pomagają w przekształcaniu i magazynowaniu tłuszczów, wpływają na trawienie i przyswajanie składników odżywczych, a także oddziałują na produkcję hormonów głodu i sytości, takich jak leptyna i grelina. Badania sugerują, że skład mikrobiomu osób otyłych różni się od mikrobiomu osób o zdrowej masie ciała, co wskazuje na potencjalny wpływ mikroorganizmów na trudności w redukcji masy ciała.
U osób zmagających się z otyłością zaobserwowano następujące zmiany w składzie mikrobioty jelitowej:
- spadek różnorodności gatunkowej bakterii,
- zwiększenie ilości bakterii Firmicutes i zmniejszenie ilości Bacteroidetes,
- wzrost liczebności bakterii metanogennych.
Liczne badania wykazują wyraźny związek między składem oraz funkcjonowaniem mikrobioty a kontrolą masy ciała, metabolizmem glukozy i tłuszczów, a także rozwojem insulinooporności, cukrzycy typu 2 oraz niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD).
Nieprawidłowa mikrobiota jelitowa może przyczyniać się do otyłości poprzez:
- zwiększone pozyskiwanie energii z pożywienia (enzymy bakteryjne rozkładają złożone polisacharydy, przyczyniając się do uwolnienia dodatkowych kalorii),
- wzrost apetytu – substancje produkowane przez bakterie jelitowe mogą stymulować wydzielanie hormonów regulujących apetyt,
- nasilenie magazynowania tłuszczu – poprzez blokowanie czynnika tkankowego indukowanego głodzeniem i zwiększenie aktywności lipazy lipoproteinowej.
Czy dysbioza jelitowa może być przyczyną opornej otyłości?
Osoby z dysbiozą jelitową mogą mieć większe trudności z redukcją masy ciała, nawet przy stosowaniu diety o obniżonej kaloryczności. Zaburzenia mikrobiomu mogą wpływać na sposób, w jaki organizm przetwarza energię z pożywienia, a także sprzyjać stanom zapalnym w organizmie, które z kolei mogą prowadzić do dalszego przybierania na wadze. Jeżeli więc od dłuższego czasu walczysz z nadmiarem kilogramów, a diety nie przynoszą efektów, warto przyjrzeć się kondycji jelit i ocenić, czy dysbioza może odgrywać tu znaczącą rolę.
Czy można poradzić sobie z dysbiozą jelitową bez konsultacji specjalisty?
Możemy podjąć pewne kroki, aby poprawić kondycję mikrobiomu. Są to m.in.:
- zróżnicowana dieta bogata w błonnik,
- probiotyki i prebiotyki,
- unikanie przetworzonej żywności,
- ograniczenie spożycia alkoholu,
- regularna aktywność fizyczna,
Chociaż powyższe działania mogą pomóc w poprawie kondycji jelit, w przypadku opornej na leczenie otyłości należy zasięgnąć porady specjalisty chorób wewnętrznych. Lekarz może zalecić odpowiednie badania, takie jak analiza mikrobiomu jelitowego, która wskaże, czy faktycznie występuje dysbioza oraz jakie bakterie dominują w jelitach. Na podstawie wyników zostaje przygotowany indywidualny plan leczenia dostosowany do indywidualnych potrzeb zdrowotnych.
Terapia probiotykami a oporna otyłość
Probiotykoterapia, choć czasem dostępna bez recepty, powinna być dobrze przemyślana. Nie wszystkie probiotyki działają tak samo, a niektóre mogą być bardziej skuteczne w walce z dysbiozą i wspieraniu redukcji masy ciała niż inne. Specjalista pomoże dobrać odpowiedni preparat oraz dawkowanie, które będą najlepiej dostosowane do Twojego przypadku.
Dodaj komentarz