Mózg człowieka jest najbardziej fascynującym organem. I najbardziej tajemniczym! Mimo postępu nauki, wciąż nie wiemy o nim wszystkiego. Udało nam się jednak rozwiązać kilka zagadek. Rezultaty zadziwiają i zwiększają apetyt na więcej. Dowiedz się, co warto wiedzieć o mózgu i jak wspierać jego funkcjonowanie.

Mózg jest częścią ośrodkowego układu nerwowego. Dzieli się go na przodomózgowie, śródmózgowie i tyłomózgowie. Klinicznie wyróżniamy w nim półkule, móżdżek i pień mózgu. Każda z tych struktur stanowi skupisko komórek nerwowych, które przesyłają między sobą impulsy. Mózg nie tylko rejestruje i kontroluje wszystkie procesy zachodzące w organizmie. To on daje nam świadomość, myśli, uczucia, emocje. Dlatego powinniśmy się o niego szczególnie troszczyć.

Niezwykły narząd – mózg

Mózg jest najlepszym komputerem jaki istnieje. Ten niewielki narząd pracuje nieustannie dzień i noc. Znajduje się w nim ponad 80 miliardów neuronów. A jego naczynia krwionośne mają łącznie 160 tysięcy kilometrów długości. Masa mózgu wynosi 1225 g u kobiet i 1375 g u mężczyzn. Jednak jego wielkość nie ma wpływu na poziom inteligencji, jak przez lata błędnie myślano.

Mózg zaczyna rozwijać się w życiu płodowym. Szacuje się, że jest w pełni ukształtowany dopiero około 25. roku życia. Nie oznacza to jednak, że nie mamy wpływu na jego sprawność. Mózg człowieka jest bardzo plastyczny. Podejmując określone działania wpływamy na jego funkcjonowanie – zarówno pozytywnie, jak i negatywnie.

Nasz mózg kontroluje wszystkie procesy, które zachodzą w organizmie. Również te podświadome, czyli takie, które nie są zależne od naszej świadomości. Nikt przecież nie myśli o oddychaniu, metabolizmie, przepływie krwi. Narząd ten pozwala nam też komunikować się z otoczeniem. Nie tylko przy pomocy słów, gestów i mimiki, ale również poprzez różnego rodzaju bodźce i reakcje na nie.

Mózg daje nam wspomnienia, sny, uczucia. Dzięki niemu możemy stwierdzić, że coś nam się podoba lub nie. Dzięki niemu jesteśmy wrażliwi na sztukę, zabawiamy towarzystwo, tworzymy wynalazki, odkrywamy tajemnice tego świata, podejmujemy ważne decyzje. To mózg sprawia, że jesteś tym, kim jesteś.

Naukowcy twierdzą, że każdego dnia pojawia się około 70 tysięcy myśli, z czego nawet 70% z nich jest pesymistyczna. A większość naszych decyzji podejmujemy nieświadomie.

Na co dzień nie myślimy o tym, jak ważny jest nasz mózg. Zaczynamy go doceniać dopiero wtedy, gdy któraś z jego funkcji zaczyna szwankować. Nie zdajemy sobie sprawy, że to MY jesteśmy tego główną przyczyną.

Każdy mózg jest wyjątkowy

Wiemy już, że mózg kobiet i mężczyzn różni się rozmiarem. Na tym kończą się różnice dotyczące płci. Jednak warto zdawać sobie sprawę, że KAŻDY MÓZG jest inny, niepowtarzalny i wyjątkowy. Naukowcy mówią nawet o tym, że ma on swój odcisk palca.

W badaniach Enrico Amico z Politechniki Federalnej w Lozannie zaobserwowano, że każdy mózg ma unikalną sieć połączeń neuronalnych. Nie powtarza się ona u żadnego człowieka. Na podstawie map aktywności można zidentyfikować daną osobę z 95% skutecznością. Co ważne, unikalne cechy zacierają się w przebiegu chorób. Robi wrażenie, prawda? A dodatkowo może okazać się przełomowe w medycynie.

Dzięki temu, że mózg każdego z nas działa nieco inaczej różnimy się sposobem postrzegania, myślenia, poglądami, zachowaniem, preferencjami. To wyjątkowość, która jest piękna.

Czego nie lubi mózg?

Nasz mózg nie lubi rzeczy, które zaburzają jego funkcjonowanie. Pod ich wpływem pojawiają się nie tylko zmiany nastroju (rozdrażnienie, problemy z koncentracją, złość, zmęczenie), ale także dochodzi do stopniowego pogorszenia się pamięci, zdolności do myślenia, liczenia, pisania, szybkiej reakcji. Udowodniono, że niektóre czynniki realnie odpowiadają za zmniejszenie się istoty szarej i białej, a więc redukcję komórek nerwowych. Jeżeli jest ich mniej, impulsy nerwowe nie rozchodzą się już tak szybko i sprawnie.

Najgorsze dla mózgu są różnego rodzaju używki. Alkohol, papierosy, narkotyki stopniowo upośledzają funkcjonowanie tego narządu i przyczyniają się do jego degradacji. Jest to niezaprzeczalny fakt. Skutki złych nawyków odczuwamy dopiero po czasie – jeżeli dzisiaj zapalisz papierosa – nic się nie stanie. Ale za kilka lat nie będziesz cieszyć się już tak sprawnym mózgiem.

Wiele mówi się też o stresie. W niskiej dawce może on stymulować ten narząd. Pod lekką presją jesteśmy w stanie lepiej działać. Co jest jednym z naturalnych mechanizmów. Jednak długotrwały stres, złe emocje, nerwy zwiększają produkcję kortyzolu. Hormon ten w nadmiarze niszczy neurony i połączenia nerwowe.

Mózg nie lubi braku snu. To właśnie podczas nocnego odpoczynku organ ten może się regenerować. Kiedy nie śpimy przez długi czas, pojawiają się białka, które świadczą o jego uszkodzeniu. Każdy z nas odczuwał skutki niewyspania – zmęczenie, drażliwość, kłopoty z pamięcią i koncentracją.

Kolejnym szkodliwym czynnikiem jest hałas. Pod jego wpływem dochodzi do nadmiernej produkcji kortyzolu, o czym przed chwilą wspominałam. Podobnie działa zbyt dużo bodźców, których doświadczamy na raz.

Czego jeszcze nie lubi mózg? Złych i toksycznych relacji, niezdrowej diety, braku aktywności fizycznej i braku stymulacji.

Jak poprawić kondycję umysłu?

BioStat przeprowadził badania dla WP abcZdrowie, z których wynika, że nawet 25% Polaków ma problemy z pamięcią i koncentracją. Mogą one dotknąć każdego – niezależnie od wieku. Natomiast 29% badanych przyznaje się do przemęczenia i doświadczania stresu – dotyczy to szczególnie młodych ludzi.

Tego typu skutki można ograniczyć. Jak? Trzeba podejmować działania, które poprawiają kondycję umysłu. Wbrew pozorom nie są one skomplikowane i trudne.

Zacząć należy w kuchni. Mózg potrzebuje witamin, minerałów, białka, kwasów tłuszczowych. Wyrzuć z jadłospisu wszystko, co jest w nie ubogie. Mowa głównie o słodyczach, niezdrowych tłuszczach, daniach z torebki, fast-foodach, słonych przekąskach. Jeżeli zależy Ci na zdrowiu mózgu jedz orzechy, ryby, świeże warzywa i owoce, oleje roślinne, strączki, ziarna. Gwarantuję, że poczujesz się lepiej już po kilku dniach.

Warto zwrócić uwagę na psychobiotyki. To nic innego jak bakterie probiotyczne, które działają na oś jelita-mózg. Jak zadbać o ich odpowiedni poziom? To proste! Jeść kiszonki, jogurty, kefiry i maślankę.

Podstawą dbania o mózg jest także trening – zarówno fizyczny, jak i umysłowy. Ten pierwszy dotlenia organizm i zwiększa produkcję endorfin. Drugi odpowiada za tworzenie się nowych połączeń nerwowych. Dla zdrowia mózgu czytaj książki, rozwiązuj krzyżówki i łamigłówki, ucz się wierszy na pamięć, pisz opowiadania, ucz się języków obcych, próbuj nowych rzeczy.

O mózgu mogę mówić bez końca. W kolejnym artykule omówię szerzej to, co jest dla niego dobre. Przekonasz się, że nie trzeba wiele, aby poprawić jego sprawność